Coraz częściej w rozmowach z Kolegami po kiju słyszę zaniepokojenie możliwością dobrowolnego poddania się karze przez kłusowników. Zaniepokojenie budzi przede wszystkim fakt, że kłusownicy mogą w ten sposób unikać dotkliwych kar finansowych, w szczególności nawiązki na rzecz pokrzywdzonego.

Momentami odnoszę wrażenie, że wokół instytucji dobrowolnego poddania się karze zaczyna wyrastać legenda podobna do tej, która dotknęła instytucję znikomej szkodliwości społecznej czynu. Wtedy mówiono, że sądy i tak umorzą sprawę z powodu wspomnianej znikomej szkodliwości, teraz z kolei słyszę obawy, że kłusownicy unikną kar na skutek dobrowolnego poddania się karze. O znikomej szkodliwości pisałem w artykule "Jak walczyć z kłusownictwem?" (WW nr 1/2007), teraz pozwolę sobie opisać instytucję dobrowolnego poddania się karze.

Dobrowolne poddanie się karze jest instytucją określoną w art. 387 kodeksu postępowania karnego, której celem jest przede wszystkim skrócenie postępowania przed sądem, bez naruszania praw oskarżonego i pokrzywdzonego. Polega ono na złożeniu przez oskarżonego oświadczenia, iż chce on, aby sąd wydał wyrok skazujący i wymierzył mu określoną karę, bądź środek karny, bez przeprowadzania postępowania dowodowego.

Wniosek o dobrowolne poddanie się karze składa oskarżony bądź działający w jego imieniu obrońca. Musi on zostać złożony w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, przed zakończeniem składania wyjaśnień przez oskarżonego. Jeżeli w sprawie występuje kilku oskarżonych, wniosek musi być złożony przed zakończeniem przesłuchania pierwszego z nich i to niezależnie od tego, którego z nich ma on dotyczyć. Z omawianym wnioskiem można wystąpić również przed rozpoczęciem rozprawy, na etapie postępowania przygotowawczego.

Wiemy już zatem co oznacza dobrowolne poddanie się karze, kiedy ma zastosowanie oraz kto i w jakim terminie może złożyć stosowny wniosek. Pozostaje zatem opisanie warunków, jakie muszą zostać spełnione, aby wniosek o dobrowolne poddanie się karze, został uwzględniony. Są to:

1. Czyn zarzucany oskarżonemu stanowi występek, a nie zbrodnię. Występkiem jest czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc, zaś zbrodnią czyn zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat. Przypadki kłusownictwa będą więc co do zasady występkami.
2. Okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości. Oskarżony przyznał się do popełnienia czynu i do winy, a okoliczności te znajdują potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.
3. Prokurator nie sprzeciwia się wnioskowi.
4. Pokrzywdzony należycie poinformowany o złożeniu, bądź możliwości złożenia wniosku, nie sprzeciwia się wnioskowi.
5. Cele postępowania karnego, pomimo nieprzeprowadzenia rozprawy zostaną osiągnięte.
6. Termin złożenia wniosku, o czym mowa wyżej.

Cezary Szczepaniak - "Czez"