W drugiej części pozwolę sobie opisać króla polskich górskich rzeczek i potoków, czyli pstrąga potokowego. Jest on obok lipienia rybą najbardziej muchową, gdyż daje się łowić na wszystkie metody zaczynając od suchej muchy a kończąc na przypadkowych połowach na muchy łososiowe. Zacznę najpierw od wyglądu i biologii, bo nie każdy może to znać.

Biologia
Ciało wyciągnięte, w zależności od charakteru wody mniej lub bardziej wygrzbiecone i bocznie spłaszczone, z szerokim trzonem ogonowym. Płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwą grzbietową i ogonową. Łuski drobne. Głowa o tępo zakończonym, szeroko wciętym pysku, sięgającym tylnej krawędzi oka. Tylny brzeg płetwy ogonowej jest u młodych ryb owalnie wcięty. U dorosłych jest prawie prosty. Ubarwienie bardzo zmienne, zależne od miejsca przebywania. Najczęściej od zielonkawego do brązowawego. Na bokach, tak powyżej jak i poniżej linii bocznej, ciemne plamy oraz czerwone z białą obwódką. Płetwa tłuszczowa jasna, czerwono cętkowana. Młode ryby mają 6 - 9 ciemnych poprzecznych plam.

Nie występuje on jedynie w górskich potokach, strumieniach i rzekach, ale również w rzekach pomorskich, mazurskich, niektórych nizinnych a czasami nawet w zbiornikach zaporowych. Nie wymieniam naturalnych jezior, gdyż najczęściej występuje w nich forma jeziorowa pstrąga potokowego, czyli troć jeziorowa. Głównym warunkiem bytowania pstrąga jest dość czysta woda (najniżej 2 klasa, ale teraz są jakieś mutanty, które występują w wodzie bezklasowej lub 3 klasy, lecz wyjątki potwierdzają regułę), jej dobre natlenienie i obecność kryjówek.

Pstrąg jest rybą terytorialną i w wodach bez kryjówek nie dorasta do bardzo dużych rozmiarów. Od rodzaju dna jest tylko zależne ubarwienie potokowca (mniej wyraziste będzie w wypadku dna mulistego i piaszczystego a bardziej pstrokaty będzie przy żwirze i kamieniach).

Pstrąg jest w przeciwieństwie do lipienia rybą jesiennego tarła. Przystępuje do niego gdy temperatura wody spadnie poniżej 9° C. Czas tarła zależy od pogody, różny jest także w poszczególnych rzekach. W strumieniach górskich i podgórskich toczących chłodną wodę, pstrągi przystępują do tarła zdecydowanie wcześniej niż w rzekach pomorskich i nizinnych. Pstrąg jest rybą drapieżną, odżywia się przede wszystkim rybami, żabami, owadami i z rzadka nawet myszami.

To tyle biologii - teraz sprzęt jakim będziemy się posługiwać. Najbardziej uniwersalne do połowów pstrąga będzie wędzisko o długości 2,50 lub 2,70 m. Dłuższe oczywiście mogą być, ale to na takie rzeki jak Dunajec, Poprad, San, Bóbr itp. Na mniejszych zamiast pomóc mogą przeszkadzać. W skali AFTM najlepsze będą 6 - 7 o akcji średniej ponieważ czasami potrzeba holu siłowego, gdyż inaczej ryba wejdzie w zaczep. Linki trzeba mieć przynajmniej dwie: pływającą i średnio-szybko tonącą. Jednak najlepszym rozwiązaniem jest posiadanie czterech: pływającej, intermedie, pływającej z tonącą końcówką oraz średnio- szybko tonącej. Kołowrotek musi posiadać dobry hamulec.

Kalendarz łowcy pstrągów.
Zima
Luty i marzec nie są najlepszymi miesiącami na łowienie pstrągów. Zimna woda powoduje, że pstrągi nie mają apetytu. Największe żerowanie będzie przypadało na środek i koniec marca za sprawą jętki zwanej potocznie March brown. Imitujemy ją normalną mokrą muchą, tylko musi być cała brązowa. W tradycyjnej recepturze ogonek jest z promieni piórka szyjnego kuropatwy, tułów z królika lub zająca, jeżynka z szyjnego kuropatwy, a skrzydełka z lotek bażanta (opis wykonania był podawany bodajże w 3 części moich artykułów). Muchę prowadzimy powoli obławiając pas wolniejszej wody za przeszkodami, zwolnienia nurtu, wymyte burty z plątaniną korzeni itp. miejsca, które mogą służyć pstrągowi za kryjówkę. Pstrąga można przez cały ten okres złowić na streamera w stonowanych barwach, prowadzić wolno pod prąd, nie za daleko od kryjówek pstrąga, gdyż nie będzie miał ochoty na pogoń za przynętą.

Wiosna
Już na samym początku kwietnia możemy liczyć na żerowanie pstrąga. W tym okresie nadal najlepszą metodą będzie nimfa i streamer, gdyż nie roi się jeszcze taka duża ilość jętek i chruścików, żeby pstrągi miały się podnosić do powierzchni. Oczywiście, jak zobaczymy jego żerowanie przy powierzchni możemy próbować skusić go jęteczką lub chruścikiem podanym z dość dużej odległości, ale kwiecień poświęćmy mojej ulubionej metodzie, którą jest streamer.

Z racji zbliżającego się tarła strzebli potokowej, czasami nieskutecznym może być łowienie na głębokiej wodzie, gdyż strzeble trą się na średnio głębokiej (dla nich) wodzie. Z tego powodu zaczynajmy łowić na płytkiej wodzie sznurem intermedie, żeby nasza przynęta stukała o dno imitując rybkę pobierającą pokarm. Ataki pstrąga mogą być bardzo gwałtowne, więc żyłka nie może być cieńsza niż 0,18 mm, bo inaczej nawet dwudziestoparocentymetrowy pstrążek może urwać muchę, a chyba nikt tego nie chce.

W miarę schodzenia na głębszą wodę zmieniamy sznur na co najmniej 2 klasy tonięcia. Łowimy najczęściej w poprzek wody rzucając trochę w górę wody i wykonujemy dwa poprawienia linki (nadrzucamy w górę linkę w celu lepszego zatonięcia muchy i linki) i zaczynamy ściągać przynętę. Linka wraz z wędziskiem musi układać się w prostej linii, gdyż nie uda nam się zaciąć. Ściągamy nie za szybko ani nie za wolno i robimy chwile przerwy takie z 1, 2 sekundy. Imituje to chorą lub zmęczoną rybkę.

Skutecznymi przynętami są również żabki, które ściągamy po powierzchni. Jest to skuteczna przynęta na odcinkach łąkowych lub leśnych. Przy ściąganiu żabki mamy pole do popisu, tylko pamiętajcie o jednym, żabka pływa żabką :-). Na wiosnę ma również miejsce okres rozmnażania pijawek, które po złożeniu jajek spływają bezwładnie wodą. Imitujemy je imitacjami na haczykach od 10 do 4 obowiązkowo na haczykach 2 x long shank (dwa razy przedłużony trzonek) ogonek wykonując z czarnego marabuta (promienie), tułów czarny materiał (z powodzeniem można stosować promienie marabuta, którymi posługujemy się jak pawimi), skrzydełka można odpuścić oraz jeżynka czarny kogut, kura lub marabut. Innym sposobem jest zrobienie następującej imitacji. Ogonek i tułów to czarne chennil, tylko jedna sprawa przy imitowaniu ogonka. Końcówkę chennil należy przypalić lekko zapalniczką. Jeżynkę wykonujemy z marabuta (piórko).

Na razie pijawkami łowimy dając je jako dolną nimfę, jako streamer będziemy się nimi później posługiwać. Nimfujemy tak samo jak w przypadku lipienia, tylko dwa ale: dajemy większe nimfy oraz nie łowimy na krótką nimfę, gdyż pstrąg jest płochliwy.

Na początku czerwca zaczyna się roić jętka majowa. Okres jej rójki jest chyba najbardziej wyczekiwanym okresem przez muszkarzy. Teraz nawet największe pstrągi zaczynają żerować przy powierzchni. Imitacje wykonujemy na hakach co najmniej 10, ale najlepsze będą 8. Ogonek kogut, tułów żółty jedwab przewinięty czarnym, skrzydełka to szare CDC i jeżynka kogut cree (brązowo żółto biało czarny). Możemy podawać z mniejszej odległości, ale bez przesady. Pstrąg jest tylko trochę mniej czujny. Muchę sprowadzamy w poprzek wody nad oczkującym pstrągiem, czasem atakuje za pierwszym razem. Ataki czasami są bardzo gwałtowne a czasami widać tylko malutkie oczko i nie ma muchy. Zacinać należy od razu.

Im bliżej lata tym więcej robaczków jest w wodzie i nad wodą, ale niestety zwiększająca się temperatura wody nie sprzyja połowom pstrągów. Najlepszą porą będzie wczesny ranek i wieczór a w niektórych przypadkach noc (pamiętajmy o zakazie połowów w nocy na wodach górskich). W czerwcu, lipcu i sierpniu zdarzają się gwałtowne rójki chruścików i często najskuteczniejszą przynętą nie będzie akurat sucha tylko tak zwana pupa (nie, nie część ciała, tylko tak się nazywa larwa chruścika płynąca ku powierzchni w celu przeobrażenia). Łowienie na nią nie różni się niczym od mokrej muchy, ale można też spróbować używania jej jak nimfy, lecz oczywiście daleka nimfa będzie najlepsza ze względu na płochliwość pstrąga.

Powyższa mucha może imitować taką pupę lecz są inne wzory (sam mam kilka ciekawych pup w pudełku, tylko że, niestety, brak mi aparatu cyfrowego do cyknięcia fotek).

Wieczorami można spróbować łowić pstrąga na streamerka. Skuteczne powinny być wszelkiego rodzaju imitacje kiełbi, ślizów, uklei, płoci i innej drobnicy.

Z powodu zbliżającego się tarła i chłodniejszej wody ryby chętniej jedzą, więc szanse na skuszenie są większe. Przy łowieniu na suchą stosujmy średnie i duże chruściki oraz średniej wielkości jętki. Na odcinkach łąkowych skuteczne mogą być imitacje pasikoników, pająków oraz gąsienic (tzw. palmery). I mam do Was prośbę. Wypuszczajcie teraz pstrągi zwłaszcza te większe. W Polsce jest ich coraz mniej i jeśli nie będziemy ich wypuszczać to są nikłe szanse, że w przyszłości będziemy jeszcze mogli łowić nasze rodzime pstrągi.

I to już jest koniec. Postarałem się Wam przybliżyć moje spostrzeżenia co do łowienia na muchę pstrągów potokowych. W następnej części przybliżę Wam łowienie takich ryb jak okoń, płoć i ukleja.

Ruki