- Angielskie oznaczenia sprzętu wędkarskiego

Czez napisał

Od wielu lat na polskim rynku wędkarskim pojawia się sprzęt oznaczony w angielskich jednostkach miary lub wagi. „Elbeesy”, „incze”, „ozy” to dla przeciętnego wędkarza częstokroć czarna magia. Dodajmy do tego występujący często brak fachowej porady ze strony sprzedawcy, a także po macoszemu traktowane opisy sprzętu w niektórych katalogach i mamy wtedy problem.

Postaram się zatem opisać dokładnie niektóre oznaczenia, podając zarazem przykłady ich przeliczania.

Przeliczniki

Parametry sprzętu wędkarskiego oznacza się w różnoraki sposób, stosując m.in. jednostki miary i wagi. Odrębną kwestię stanowią śruciny do wyważania spławików, o których będzie później mowa oraz oznaczenia akcji wędziska, modeli kołowrotków, a także numery katalogowe, którego to tematu tu nie poruszę, z uwagi na różnorodność oznaczeń stosowaną przez poszczególnych producentów.

Jednostki miary

Jednostki miary Jednostki wagi

yard stopa cal funt uncja

(yd) (yds) (ft) (') (in) (") (lb) (lbs) (oz)

91,44 cm 30,48 cm 2,54 cm 0,45 kg 28,35 g

Nowa strona 1 Nowa strona 1
Wędziska

W przypadku wędzisk, pomijając tradycyjne i znane wędkarzom oznaczenia długości wyrażanej w metrach i ciężaru wyrzutowego w gramach, najczęściej będziemy mieli do czynienia z następującymi przypadkami:

Pierwszy przypadek nie wymaga szczegółowego wyjaśnienia, poza mocą linki. Przykładowo opis 270 cm; 1-10 g; 2-6 lb oznacza, że do wędziska o podanej długości i ciężarze wyrzutowym należy stosować linki o mocy 0,9 kg - 2,7 kg, co w praktyce będzie oznaczało np. żyłkę o przekroju od 0,10 mm do 0,18 mm (w zależności od mocy deklarowanej przez producenta, o czym będzie jeszcze mowa).

Drugi z wymienionych przypadków jest charakterystyczny dla wędzisk przeznaczonych do połowu karpi. Literalne tłumaczenie oznaczenia np. 3 lbs widniejącego na wędziskach karpiowych i opisywanego częstokroć w katalogach jako ciężar wyrzutowy, może doprowadzić do wniosku, iż wędzisko takie jest przeznaczone do zestawów o wadze do 1,35 kg. W praktyce próba wyrzucenia takiego ciężaru, a nawet zawieszenia go na wędzisku, doprowadzi do jego połamania. W tym wypadku jednostka wagi wyrażona w funtach (lbs) oznacza nie ciężar wyrzutowy, ale tzw. krzywa ugięcia (test curve), która określa, jak duże może być obciążenie, aby wygięcie szczytówki w stosunku do dolnika zachowało kąt prosty. Krzywa ugięcia daje się w praktyce przeliczyć na znany każdemu wędkarzowi ciężar wyrzutowy. Fachowcy stosują tu różne dość skomplikowane wzory matematyczne, które jako człek o wykształceniu humanistycznym mogę przyjmować jedynie do wiadomości. Przeliczniki krzywej ugięcia na ciężar wyrzutowy, przy zastosowaniu tych wzorów, przedstawiają się w przybliżeniu w następujący sposób:

Nowa strona 1

2 lbs	2 ½ lbs	3 lbs	3 ½ lbs	4 lbs
55-60 g	70-75 g	85-90 g	100-105 g	115-120 g

Przedstawione wartości oznaczają maksymalny ciężar wyrzutowy, choć w przypadku wielu wędzisk, szczególnie z tzw. „górnej półki”, mogą być znacznie wyższe niźli przedstawia to tabela. Ostatni z przypadków najlepiej zilustrują poniższe przykłady:

Przykład I

Opis wędziska: 6' 6" 8-14 lb 1/8 - 1 oz. oznacza: długość wędziska wyrażoną w stopach i calach, która wynosi 195 cm, moc linki wyrażoną w funtach, która wynosi 3,6 - 6,3 kg oraz ciężar wyrzutowy w uncjach wynoszący 4 - 28 g.

Przykład II

Opis wędziska: 7' 14-30 lb 1/4 - 1 oz. oznacza: długość wędziska wyrażoną w stopach, która wynosi 210 cm, moc linki wyrażoną w funtach, która wynosi 6,3 - 13,5 kg oraz ciężar wyrzutowy w uncjach wynoszący 7 - 42 g.

W powyższych przykładach dokonano zaokrąglenia niektórych wartości.

Kołowrotki i linki

Do opisywania kołowrotków i linek, poza znanymi każdemu wędkarzowi parametrami wyrażanymi w milimetrach, metrach, kilogramach oraz opisywanych powyżej funtach, stosuje się także jednostkę miary jard (yard). Poniższe zestawienie przedstawia przykładowe przeliczanie długości wyrażonych w jardach na metry.

Nowa strona 1

yd	100	150	300	500
m	91	137	274	457

Kołowrotki, tj. pojemność ich szpuli, opisywane są zarówno poprzez podanie średnicy linki w milimetrach i jej długości w metrach, jak i poprzez podanie wytrzymałości w funtach i długości w jardach. W tym wypadku nie powinno być zatem żadnych kłopotów. To samo dotyczy linek, gdzie podana jest średnica w milimetrach, wytrzymałość w funtach i/lub kilogramach oraz długość. Sprawa komplikuje się, gdy linka opisana jest (poza długością w metrach lub jardach) wyłącznie w funtach, których przeliczenie na kilogramy nie stanowi problemu, ale już na średnicę wyrażaną w milimetrach tak. Powodem takiego stanu rzeczy jest deklarowanie przez producentów bardzo różnych wytrzymałości linek, przy zachowaniu tej samej średnicy. Ostatnio zrobiłem dla własnych potrzeb drobną analizę wytrzymałości deklarowanych przez producentów na 25-ciu różnych żyłkach, w tym żyłkach o średnicy 0,20 mm. Najniższa z deklarowanych wytrzymałości wynosiła 3 kg, co stanowi ok. 6,7 lb, średnia 4,91 kg - 10,9 lb, a najwyższa 6,55 kg - 14,6 lb. To oznacza, że żyłki o średnicy 0,20 mm mają odpowiednio moc wyrażoną w funtach od 6,7 lb do 14,6 lb. Przeliczanie zatem mocy linki na jej średnicę może mieć charakter tylko szacunkowy.

Śruciny

Jak wspomniano na wstępie, odrębna kwestię stanowią oznaczenia śrucin do wyważania spławików, znajdujące swoje odzwierciedlenie w opisach spławików. Poniżej zaprezentowano oznaczenia angielskie i ich odpowiedniki w gramach.

Nowa strona 1

Oznaczenie angielskie	13	12	11	10	9	8	7	6	5	4	3	2	1
Odpowiednik w gramach	0,01	0,02	0,03	0,04	0,05	0,06	0,08	0,11	0,13	0,17	0,22	0,27	0,29

Nowa strona 1

Oznaczenie angielskie	BB	AB	AAA	SSG	SG
Odpowiednik w gramach	0,4	0,6	0,8	1,6	3,2

Jak wyważać spławiki oznaczone „po angielsku”, najlepiej zilustrują przykłady:

Przykład I

2AAA,1 - aby wyważyć spławik zakładamy dwie śruciny o masie 0,8 g każda i jedną o masie 0,29 g.

Przykład II

2SSG + 2AAA – pierwszy z członów oznaczenia to masa obciążenia własnego spławika, czyli 3,2 g, zaś drugi to masa ciężarków potrzebnych do jego wyważenia tj. dwie śruciny o masie 0,8 g każda.

Na zakończenie wypada jeszcze raz podkreślić, że zastosowane tu przeliczniki podano w przybliżeniu, stosując częstokroć zaokrąglenia, jak również zwyczajowo przyjmowane wartości. Stąd oczywiście w treści artykułu mogą wystąpić pewne rozbieżności w przypadku dokonywania przeliczeń bezpośrednich.

Czez