- Spławikowe wędkarstwo wyczynowe

Zawody wędkarskie zawsze wywoływały sporo emocji zarówno wśród zawodników, kibiców, jak i ich przeciwników. W tym artykule postaram się przybliżyć tematykę zawodów spławikowych - podziały, karegorie i reguły, według których się odbywają.

Wyróżniamy cztery rodzaje zawodów. Wszystkie one mogą być rozgrywane w trzech kategoriach wiekowych, dodatkowo podzielonych na kategorie kobiet i mężczyzn.

Zawody towarzyskie - organizowane przez koła i kluby wędkarskie oraz urzędy miast i gmin. W zawodach zorganizowanych przez koła lub kluby startować mogą członkowie tychże kół lub klubów, jak też zaproszeni przez organizatora goście. Wyjątkiem są zawody dla dzieci i młodzieży , organizowane np. z okazji Dnia Dziecka. Udział w tych zawodach brać mogą dzieci nie zrzeszone w kołach i klubach wędkarskich. W organizowanych przez UM i UG zawodach, startować mogą wszyscy posiadacze karty wędkarskiej. Zapisy i pobieranie ewentualnych opłat startowych odbywa się w terminie określonym przez organizatora, często w dniu zawodów.
Zawody mistrzowskie - są eliminacjami do Mistrzostw Polski. Eliminacje te rozpoczynają się na szczeblu koła Mistrzostwami Koła. Następnym etapem eliminacji są Mistrzostwa Okręgu, gdzie prawo startu mają aktualni mistrzowie kół oraz kadra okręgu. W przypadku, gdy mistrz koła nie chce lub nie może startować w MO, koło może wystawić innego zawodnika, zgodnie z kolejnością zajętego miejsca w MK (np. gdy wicemistrz koła też zrezygnuje, koło może wystawić trzeciego zawodnika z klasyfikacji MK). Prawo startu, bez udziału w eliminacjach, ma także ubiegłoroczny mistrz okręgu i kadra narodowa. W Mistrzostwach Polski startować mogą aktualni mistrzowie okręgu oraz kadra narodowa, a także zawodnicy od 1-30 miejsca z ogólnej klasyfikacji za rok ubiegły.
Cykl Grand Prix (GP) - tu prawo startu mają reprezentacje klubów wędkarskich, składające się z 3 mężczyzn, 1 kobiety i 1 juniora oraz zawodnicy do 50 miejsca w klasyfikacji ogólnej za rok ubiegły. Wyniki w tych zawodach są też głównym kryterium do powołania kadry narodowej, w skład której wchodzą:

Czwartą - najmłodszą grupę - stanowią zawody komercyjne, organizowane jako cykliczne, doroczne imprezy, jak i w formie całorocznego cyklu, składającego się z eliminacji zakończonych finałem. Organizatorami takich zawodów są duże sklepy i firmy wędkarskie, a celem - reklama organizatora. Startować w takich zawodach mogą wszyscy wędkarze, po wcześniejszym zgłoszeniu udziału i uiszczeniu opłat (tzw. startowe). Mogą one odbywać się według odrębnych przepisów (regulamin, kategorie wiekowe, punktacja) ustalonych przez organizatora. Atrakcyjność, a co się z tym wiąże, popularność takich zawodów spowodowana jest możliwością zdobycia cennych nagród (często atrakcyjniejszych od tych "związkowych"), a także możliwość zmierzenia się z utytułowanymi zawodnikami krajowymi oraz zagranicznymi, często zapraszanymi przez organizatorów, głównie w celu podniesienia prestiżu imprezy.

I tak dotarliśmy do zagadnień związanych z przepisami, limitami i podziałem na kategorie. Zacznę od przybliżenia tych ostatnich, według jakich kryteriów i co się z tym wiąże. Zawodnicy podzieleni są według następujących kategorii:

W trakcie zawodów obowiązują liczne ograniczenia i przepisy, nie obowiązujące w trakcie rekreacyjnych połowów. Przedstawię tu najistotniejsze, moim zdaniem ograniczenia i przepisy.

Stanowisko - wybór następuje poprzez losowanie. Dodam, że powinno ono mieć długość 10 do 15 m i szerokość co najmniej 6 m. Powinno też być oddzielone od sąsiednich stanowisk strefą neutralną szerokości od 1 do 2 m. Za stanowiskiem powinna znajdować się strefa neutralna, co najmniej 2 m szerokości.
Długość wędziska - została ograniczona ze względu na umożliwienie nawiązania równej walki zawodnika i drużyny mniej zamożnej z zawodnikami sponsorowanymi przez największe firmy, produkujące na ich potrzeby bardzo długie (do 18 m!) i bardzo drogie wędziska, niedostępne dla pozostałych zawodników. Brano zapewne też pod uwagę aspekty zdrowotne - siedzenie 3 godziny z kilkunastometrową "rurą" mogło doprowadzić, szczególnie u młodszych zawodników, do poważnych urazów, a nawet deformacji kręgosłupa. Dlatego też wprowadzono następujące ograniczenia:

Kolejnym ograniczeniem jest dozwolona ilość zanęt i przynęt, ze względu na negatywny wpływ tychże na środowisko naturalne.
- zanęty - także gliny, ziemie, żwir i piasek - do 17 l na turę.
- przynęty - do 2 l na turę, przy czym "tylko" litr ochotki.

Pomiaru ilości zanęt i przynęt dokonuje sędzia, nie później jak 30minut przed 1 sygnałem. Od ubiegłego roku ograniczono również, dowolne do tej pory, wymiary platform (podestów) wędkarskich. Nie mogą one przekraczać 1m szerokości i 1m długości. Wypada też wspomnieć, że podest powinien być rozłożony w całości na brzegu (nogi nie mogą stać w wodzie). Średnica siatki nie może być mniejsza niż 40 cm.

Przebieg zawodów, czas na poszczególne czynności też jest ściśle określony, a wyjątek mogą stanowić zawody towarzyskie i komercyjne. W zawodach mistrzowskich i GP następujące czasy, których początek jest ogłaszany sygnałem (może to być strzał, raca lub syrena). Po rozlosowaniu stanowisk zawodnicy mają do 90 minut na dotarcie do stanowiska i zajęcie na nim miejsca. W tym czasie mogą przygotowywać sprzęt i zanęty ( korzystając także z pomocy np. trenera), ale nie mogą wejść na stanowisko.

- Pierwszy sygnał - zawodnicy zajmują miejsca na stanowiskach i rozpoczynają samodzielne przygotowania do zawodów (gruntowanie łowiska, ustawienie podestu, przygotowanie zanęt i przynęt, itp.). W trakcie tych przygotowań zawodnikowi nie wolno wchodzić do wody, nabierać jej, ani też myć (np. rąk) w łowisku.
- Drugi sygnał - 5 minut przed rozpoczęciem łowienia - wolno nęcić. Teraz zawodnik może zanęcić łowisko zanętą "ciężką"(kulami dowolnej wielkości).
- Trzeci sygnał - oznacza początek zmagań. Teraz zawodnik jest zdany tylko na siebie oraz na to, co posiada na stanowisku. Doniesienie czegokolwiek jest dozwolone tylko w wypadkach losowych, tylko za zgodą sędziego.

W trakcie połowu zawodnik ma obowiązek trzymać wędkę w ręku. Może też donęcać zanętą "lekką" czyli pobieraną i formowaną jedną ręką, może też użyć podajnika zamocowanego na wędzisku. W trakcie donęcania zawodnik nie musi utrzymywać kontaktu z wędką (czyli może odłożyć ją na podpórki) bez względu na metodę połowu.
- Czwarty sygnał - na 5 minut przed zakończeniem zawodów.
- Piąty sygnał - koniec zawodów. Zawodnicy kończą łowienie, a ryby wyholowane po tym sygnale nie są zaliczane do punktacji. Po zakończeniu łowienia zawodnicy oczekują na stanowiskach na sędziów, którzy zważą ryby i wpiszą ich wagę w kartę startową, co zawodnik potwierdza własnoręcznym podpisem na tejże karcie. Zanim do zawodnika dotrą sędziowie, ma on czas na przejrzenie zawartości swojej siatki, ponieważ w "ferworze" walki mogła tam zaplątać się rybka niewymiarowa lub chroniona, za co sędziowie karzą punktami karnymi.

No właśnie - punktacja. Jak to wygląda i na czym polega? To bardzo proste - zawodnik otrzymuje 1 punkt za każdy gram złowionych ryb. Za ryby niewymiarowe lub chronione zawodnik zostaje ukarany punktami karnymi - 2 punkty za każdy gram, odliczanymi od zdobytych punktów. Tak więc przykładowo: zawodnik łowi ryby o masie 1500g (= 1500 punktów), z czego jedna ryba o wadze 150g(= 300 punktów karnych) jest niewymiarowa. Po podliczeniu punktów(1500-300) zawodnik otrzymuje 1200 punktów.

W wypadku zawodów jednoturowych wygrywa zawodnik z największa liczbą punktów. Zawody wieloturowe wygrywa ten zawodnik, którego suma zajętych miejsc, w poszczególnych turach jest najmniejsza. Np. zawodnik w turze 1 zajął miejsce 4, a w drugiej miejsce 7 - w klasyfikacji końcowej zdobywa 11 punktów ( 4+7 ).

Bardzo ważnymi terminami są trening i taktyka. Co się za nimi kryje?
Trening - to nic innego, jak rozpoznanie łowiska, warunków na nim panujących, jego rybostanu. To także testowanie zanęt, przynęt, jak też metod połowu. Ma to na celu wybranie optymalnej metody połowu, odpowiednich zestawów, wreszcie mieszanki zanętowej, dostosowanej do najczęściej poławianego gatunku ryb w danym łowisku, a także do warunków na nim panujących. Właśnie to nastawienie się na konkretne ryby, wybór tej, a nie innej metody i sposobu połowu, nazywamy taktyką. Jak powiedział znany, zagraniczny zawodnik- "zawody wygrywa się dzień wcześniej... na treningu".

Na zakończenie wypadałoby przedstawić najczęściej stosowane w trakcie zawodów metody połowu oraz sprzęt do tego stosowany.

Wśród zawodników niepodzielnie króluje długa wędka(tyczka) ze skróconym zestawem. Jest to najprecyzyjniejsze narzędzie połowu, a dzięki rozwojowi technicznemu bardzo uniwersalne. Tyczką, dobierając odpowiedni amortyzator i zestaw, możemy łowić zarówno ryby drobne (płoć, a nawet ukleja -cienkie gumy i żyłki, delikatne spławiczki i najmniejsze haki), jak również sztuki kilkukilogramowe (najmocniejsze gumy i zestawy). Nie mniej popularną metoda jest tzw. bat, czyli nic innego, jak bezprzelotkowy teleskop z zestawem długości kija. W wędkarstwie wyczynowym używa się batów długości 2 – 5 m, uklejówek, jak sama nazwa wskazuje, przeznaczonych do szybkiego łowienia najdrodniejszych rybek (ukleja, płoć, czasem okoń i jazgarz). Uklejówki wyróżniają się swoją lekkością i szybką akcją oraz delikatnością, dzięki wklejeniu w szczytówkę cieniutkiej węglowej końcówki. Baty długości od 4 do 11m stosuje się do połowu intensywnie żerujących średnich i dużych ryb.

Jeżeli w zasięgu tyczki lub bata ryby nie biorą lub robią to sporadycznie drobne sztuki, zawodnicy sięgają po wędziska z kołowrotkami, przeznaczone do połowu na znacznych nawet odległościach. W zależności od rodzaju łowiska wyróżniamy dwie metody:
- Odległościowa angielska - stosowana na wodach stojących i wolnopłynących (coraz rzadziej) .
Zestaw do tej metody składa się z trzyczęściowego wędziska o długości 3,60 - 4,50 m, uzbrojonego w 12-15 przelotek o stosunkowo małych oczkach i wysokich stopkach. Kołowrotka o dużym przełożeniu z szeroką i płytką szpulą (typu "match"). Uzupełnieniem zestawu jest tonąca żyłka (0,10-0,12) i spławiki typu wagler z jednopunkowym mocowaniem na żyłce.
- Bolonka - stosowana na wodach płynących. Zestaw składa się od 5 - 8 m teleskopu i kołowrotka typu "match", z nawiniętą pływającą żyłką 0,12-0,16.
Przy łowieniu bolonką używamy klasycznych spławików "przepływankowych" lub specjalnie do tej metody stworzonych - Cralusso Bolo.

Match6