- Nieletni kłusownicy cz. II

Po ukazaniu się - w sierpniowym numerze WW - artykułu p.t.: „Nieletni kłusownicy”, otrzymałem kilka maili od Czytelników z pytaniami, czy obowiązujące przepisy prawa są równie liberalne w przypadku popełnienia przez nieletniego przestępstwa z ustawy o rybactwie śródlądowym, jak ma to miejsce w opisanej przeze mnie sytuacji popełnienia wykroczenia z tejże ustawy.

Innymi słowy poproszono mnie, abym wyjaśnił, czy nieletni poniesie odpowiedzialność za popełnienie czynu określonego w art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym. Odniesienie się do postawionego w ten sposób pytania, wymaga przypomnienia najważniejszych kwestii poruszonych w poprzednim artykule, a mianowicie: 1) pojęcie nieletniego zostało zdefiniowane w art. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.) - nieletnim jest osoba, która ukończyła lat 13, a nie ukończyła lat 17; 2) nieletni dopuszczając się wykroczenia z ustawy rybackiej, nie odpowiada na zasadach Kodeksu wykroczeń, ani na zasadach określonych w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich; 3) nieletni w ogóle nie odpowiada za wykroczenia z art. 27 ustawy rybackiej.

Przejdźmy zatem do przestępstw z ustawy o rybactwie śródlądowym, wskazanych w art. 27a, zagrożonych karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, gdzie ponadto orzeka się nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, przepadek narzędzi, a także przedmiotów, pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa. Podstawowe postacie przestępstw z tego artykułu to:

Wyobraźmy sobie zatem, że nieletni przy użyciu narzędzi rybackich, poławia ryby, będące w okresie ochronnym, czyli popełnia przestępstwo z art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym. Podstawę odpowiedzialności nieletniego za opisany wyżej czyn będzie stanowiła ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Stosownie do art. 1 § 1 pkt 2 tejże ustawy, jej przepisy stosuje się w zakresie postępowania w sprawach o czyny karalne w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, a nie ukończyły lat 17. Zgodnie natomiast z art. 1 § 2 pkt 2 lit. a), przez „czyn karalny” rozumie się czyn zabroniony przez ustawę jako m.in. przestępstwo, a zatem „czynem karalnym” w rozumieniu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich jest przestępstwo z art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym. Innymi słowy, o ile za wykroczenie z art. 27 ustawy o rybactwie śródlądowym, nieletni nie odpowiada w trybie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, o tyle odpowiada w tym trybie za przestępstwo z art. 27a.

Kwestię ponoszenia odpowiedzialności przez nieletniego za przestępstwo kłusownictwa mamy więc co do zasady rozstrzygniętą. Pozostaje natomiast sprawa wymierzenia nieletniemu kary i zastosowania środków karnych. Tu z kolei należy zauważyć, że skoro podstawą odpowiedzialności nieletniego za przestępstwo z art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym jest ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich, karząc nieletniego stosuje się środki wskazane w tejże ustawie, a konkretnie w art. 6. Środki te są bardzo różnorodne, od najłagodniejszego w postaci upomnienia, do najsurowszego - umieszczenia w zakładzie poprawczym. Meritum sprawy sprowadza się jednak do tego, że środki karne z ww. art. 6 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich są odmienne od tych, które wskazano w art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym. Pozwolę sobie przypomnieć, że ustawa rybacka przewiduje: grzywnę, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do lat 2, nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego oraz przepadek narzędzi, a także przedmiotów pochodzących bezpośrednio lub pośrednio z przestępstwa. Porównując te środki ze środkami z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, należy dojść do wniosku, iż tylko niektóre ze środków wymienionych w tejże ustawie, zawierają pewne podobieństwa. Są to:

Szczerze powiedziawszy śmiem wątpić, aby nieletni trafił do zakładu poprawczego tylko za to, że dopuścił się przestępstwa z art. 27a ustawy rybackiej. Tematu tego nie będę zatem komentował. Pozostawię też bez komentarza drugi z ww. środków, gdyż zasługuje on na odrębne i szersze omówienie. Zwrócę zatem uwagę jedynie na ostatni za środków tj. przepadek rzeczy. Przepadek rzeczy, o którym mowa w art. 6 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, jest odmienną regulacją w stosunku do przepadku narzędzi, o którym mowa w art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym. W sprawie przeciwko nieletniemu, który dopuścił się czynu z art. 27a ustawy o rybactwie śródlądowym, można orzec tylko przepadek rzeczy uzyskanych w związku z tym czynem (skłusowane ryby), a nie narzędzi (siatki, sznury, agregaty prądotwórcze, łodzie etc.).

Cezary Szczepaniak

Artykuł ukazał się w "Wiadomościach Wędkarskich" nr 9/2007.