Słoneczko coraz wyżej, wyprawy wędkarskie staną sie normą i gdzieś w pełnej zieleni przyrodzie, czai się on - kleszcz.
Zamieszczamy poniżej tekst naszego pogawędkowego lekarza - Mikefisha - o niebezpieczeństwie, jakie może nas oczekiwać nad wodą.
Małe, niepozorne, poruszające się po ciele człowieka w sposób nieodczuwalny pajęczak i- kleszcze, są przenosicielami kilku groźnych chorób, z których najczęstsza to borelioza. Szczególnie teraz - gdy za oknami wiosna w pełni, dochodzi do zwiększonej aktywności tych groźnych dla naszego zdrowia i życia pasożytów.
Kleszcze - krótka charakterystyka.
Dalsi kuzyni pospolitych pająków - kleszcze, są małymi organizmami o długości od jednego do kilku milimetrów. Ich ciało pokrywa twardy pancerz, dlatego tak trudno je zniszczyć mechanicznie. Wszczepiają się w skórę człowieka i innych ssaków za pomocą specjalnie skonstruowanego haczykowatego aparatu gębowego, dzięki któremu jednocześnie pobierają krew ofiary.
Najczęstszym siedliskiem tych pasożytów są pogranicza lasów, łąk i terenów podmokłych. Ich największego natężenia należy się spodziewać w pobliżu miejsc przebywania dzikiej zwierzyny. W ciągu roku notuje się dwa okresu wzmożonej aktywności kleszczy: pierwszy okres przypada na kwiecień - maj, drugi na wrzesień - październik.
Borelioza - trzy okresy. choroby.
Nie leczona borelioza (nazywana również chorobą z Lyme) może prowadzić do poważnych zmian w obrębie stawów, układu nerwowego, serca oraz skóry.
Początek choroby, czyli tzw. etap I boreliozy, wygląda zazwyczaj niezbyt groźnie. Dwa do trzydziestu dni od pokąsania przez kleszcza na skórze pojawia się rumieniowata, niebolesna, nadmiernie ucieplona, stopniowo poszerzająca się obwodowo, jednocześnie blednąca w środku zmiana - rumień wędrujący, zwany również ze względu na wygląd "okiem byka". Nie leczony rumień zazwyczaj ustępuje samoistnie w ciągu ok. jednego miesiąca, leczony - w ciągu kilku dni. Niestety etap I boreliozy czasem nie występuje, choroba może rozwijać się skrycie i dać o sobie znać dopiero objawami typowymi dla etapu II.
Okres II boreliozy jest związany z rozprzestrzenieniem się bakterii po całym organizmie człowieka. Do najczęstszych objawów tego okresu należy nawracające osłabienie, zwiększona męczliwość oraz wędrujące bóle stawowo-mięśniowe. Na skórze mogą pojawić się zmiany rumieniowate podobne do tych z I etapu choroby, jednak mają one mniejszą średnicę i występują w większej liczbie. Może również dojść do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego - najczęściej obserwuje się porażenie nerwu twarzowego - typowa wówczas jest asymetria twarzy: opadnięcie kącika ust, brak możliwości wykonania uśmiechu oraz zmarszczenia czoła. W drugim etapie choroby z Lyme "cierpi" także serce - dochodzi do zaburzeń akcji serca i zapalenia mięśnia sercowego. Choroba może objąć również stawy - dochodzi do zapalenia głównie dużych stawów, najczęściej stawu kolanowego.
Okres III boreliozy jest właściwie kontynuacja objawów z etapu II, jednakże zmiany opisane powyżej przybierają charakter przewlekły (kilka lat), nasilają się, dochodzi do potężnego zajęcia układy nerwowego, zapalenia mózgu, niedowładu kończyn oraz otępienia.
Rozpoznanie boreliozy.
Chorobę tę rozpoznaje się na podstawie stwierdzenia opisanych powyżej zmian oraz wywiadu wskazującego na ugryzienia kleszcza. Należy jednak pamiętać, że czasem kleszcz niepostrzeżenie wkłuje się w skórę człowieka, zassie krew, jednocześnie "wstrzykując" bakterie boreliozy, po czym samoistnie odpadnie. Wówczas pomimo typowych objawów boreliozy, chory nie pamięta faktu pokąsania przez kleszcza.
Dodatkowo niezmiernie cenne są specjalistyczne badania krwi, mające na celu oznaczenie swoistych przeciwciał przeciwko zarazkom boreliozy.
Zapobieganie i leczenie boreliozy
Nie ma skutecznej szczepionki chroniącej przed boreliozą. Poprzez szczepienie można się jedynie zabezpieczyć przeciwko odkleszczowemu zapaleniu mózgu - innej chorobie przenoszonej przez kleszcze.
Jedynym sposobem pozwalającym uchronić siebie od zarażenia boreliozą jest unikanie miejsc o dużym natężeniu kleszczy. Zabezpieczeniem przed kleszczami jest również noszenie długich, szczelnych ubrań, używanie środków odstraszających kleszcze (różnego rodzaju dezodoranty). Ważne jest także dokładne sprawdzanie całego ciała po powrocie z miejsc, w których mogą bytować kleszcze.
Jeśli już znajdziemy wkłutego w naszą skórę pasożyta - nigdy nie wolno smarować wszczepionego kleszcza tłuszczem, olejem, nacierać go cebulą. Takie zabiegi wywołają u kleszcza wymioty, co znacznie zwiększy ryzyko zarażenia się bakteriami boreliozy, znajdującymi się w jego układzie pokarmowym. Kleszcza najlepiej usuwać za pomocą mocnej pęsety lub grubej medycznej igły, uważając na to, żeby wydobyć intruza w całości, nie pozostawiając w skórze jego głowy.
W momencie rozpoznania u siebie objawów boreliozy konieczne jest zgłoszenie się do swojego lekarza. Zastosowanie antybiotyku przez 21-30 dni w większości przypadków pozwala na wyleczenie choroby.
Nie leczona borelioza może prowadzić do groźnych dla życia zmian, dlatego pamiętajmy o podstawowych zasadach profilaktyki przeciwkleszczowej, a gdy wystąpią już pierwsze objawy choroby - niezwłocznie ją leczmy.
Mikefish
Od Redakcji:
Mamy nadzieję, że porady medyczne spotkają się z Waszym zainteresowanie. Zadawajcie więc pytania, na które Michał będzie się starał odpowiadać możliwie regularnie. Wystawianie L-4 via PW będzie niemożliwe, ale minimum wiedzy z zakresu pierwszej pomocy na pewno każdemu się przyda.
Jeśli tematyka spotka się z zainteresowaniem, nie wykluczamy uruchomienia działu "Lekarz radzi...".
