Czarny zapytał:
Witaj, Kajko! Powiedz mi, co to jest - czasami na rybach, tzn. na szczupakach, okoniach (na nich widziałem) są takie jakby małe robaczki, przeźroczyste, w takie małe zielone plamki. Nie mam pojęcia, co to jest. Może ty wiesz? Kiedyś znalazłem przy brzegu półżywego szczupaka, który był dosłownie cały tym oblepiony. Może to jakiś pasożyt?
Kajko:
Zapewne myślisz o Argulozie, czyli inwazji pasożytniczej, którą wywołują raczki zwane z polska splewkami. Ten skorupiak jest dość powszechny i nierzadko zdarza się, że spotkamy go na rybie. Najczęściej będą to pojedyncze osobniki, ale mogą też występować masowo, jak w przypadku opisanym przez Ciebie.
Jak więc splewki szkodzą rybom? Patogeneza polega na nakłuwaniu skóry ryby, co powoduje u niej podrażnienia w miejscu ugryzień, które występują jako drobne wynaczynienia. Pojedyncze ugryzienia splewek można porównać do uciążliwych - dla nas wędkarzy - ugryzień meszek. Rozdrapane mogą prowadzić do zabrudzenia ranki i zakażenia. Tak też dzieje się w wypadku ugryzień tych raczków.
Bardzo groźną komplikacją, jaka może wystąpić po ugryzieniu, to wrzód posocznicowy, czyli zakaźny. Dodatkowo po takiej inwazji wdać się mogą inne zakażenia bakteryjne oraz pleśniowe.
Splewka jest groźna głównie dla bardzo małych ryb, narybku lub (uwaga akwaryści!!!) dla ryb akwariowych, które są atakowane w wypadku wprowadzenia splewki wraz z żywym pokarmem. Ugryzieniom splewki towarzyszy wprowadzenie pewnej ilości jadu, na tyle silnego, że dla parogramowych rybek ukłucie jednej splewki może być śmiertelne. Zdajecie sobie sprawę, jakie może mieć to konsekwencje na stawach rozrodczych lub tarliskach.
Dorosłe sztuki, nawet przy dość silnej inwazji, są w stanie ją przeżyć. Oczywiście, uszczerbek na zdrowiu będzie wyraźny. Postrzępione płetwy, wychudzenie - to najmniej groźne objawy ataku pasożyta. Dodatkowo podrażnienia jakie powodują splewki, powodują zwiększone wydzielanie śluzu i nerwowe ruchy u ryb.
Wracając do przykładu Twojego szczupaka. Osłabiony, słaniający się szczupak jest jeszcze silniej atakowany, bo jest łatwym łupem dla raczków splewki. Przypadek opisany przez Ciebie raczej był beznadziejny. Uważa się, że ryby, u których występuje bardzo silna inwazja tego pasożyta, nie nadają się do spożycia. Nie wiem, czemu, gdyż nie jadłem takich ryb, ale gdybym miał okazję, to pewnie bym skosztował.
Jeśli interesuje Was złożony rozwój tego pasożyta, który jest ciekawy biorąc pod uwagę choćby fakt, że z rozwiniętego kopepoditu dopiero dziesiąte stadium osiąga dojrzałość płciową, to polecam następujące lektury:
- „Choroby ryb i raków” Bronisława Kocyłowskiego; PWRiL;
- „Choroby i zatrucia ryb” Jerzego Antychowicza; Wydawnictwo SGGW.
Życzę miłego czytania.
