Brow zapytał:

W jaki sposób określa się biomasę ryb w danym akwenie?
Według danych, które otrzymałem szacunkowa, całkowita biomasa ryb w zbiorniku wynosi ok. 900 ton. Jak zostało to obliczone?

Ichtiolog odpowiada

Bardzo rzadko spotykałem się z określeniem biomasy ryb w danym zbiorniku. Przeważnie w celu określenia ilości ryb w jeziorze stosuje się miarę wydajności jeziora określanej w kg/ha lustra wody i najczęściej te dane wahają się od 5 do 60 kg/ha te ostatnie to bardzo żyzne jeziora, najczęściej zbiorniki zaporowe.

Sprawa oszacowania biomasy ryb, czyli określenia udziału procentowego lub wagowego grupy organizmów lub gatunku na tle pozostałych organizmów żywych zasiedlających badany zbiornik, nie jest już taka prosta i na dobra sprawę zawsze będą to dane szacunkowe. Nie da się przecież odłowić wszystkich ryb z jeziora, takich dokładnych danych można dokonać jedynie w stawach hodowlanych, a i te dane będą mogły tyczyć się wyłącznie dużych organizmów, policzalnych. I mimo, że oblicza się biomasę nawet bakterii są to wszystko tylko dane szacunkowe.

Wracając jednak do pytania, czyli, w jaki sposób oblicza się biomasę ryb.
Aby obliczyć biomasę ryb w jeziorze potrzeba wielu lat pracy. Należy określić wzrost osobniczy poszczególnych gatunków, ich śmiertelność i przeżywalność narybku. Obliczenia biomasy są mocno związane z danymi dotyczącymi produkcji z jeziora. Dodatkowo przy obliczaniu biomasy należy uwzględnić różnicę między wielkością biomasy na początku i na końcu badanego okresu. Aby to jeszcze troszkę zagmatwać należy też uwzględnić różnicę biomas, czyli sumę wytworzonej biomasy pomniejszonej o masę osobników wymarłych.

Z takimi danymi oraz wynikami badań i odłowów z ładnych paru ostatnich lat możemy przystąpić do liczenia. Badania szczegółowe biomasy i produkcji wymagają znajomości przebiegu wzrostu osobniczego, liczby osobników i ich śmiertelności. Oblicza się to z wzoru:

Gdzie:

N - liczba osobników jako funkcja czasu (t)
W - średnia masa osobników, również jako funkcja czasu
Przy rozwiązaniu całki dla t=1 i przy założeniu, że analizą objęto kolejne roczniki wzór ten przyjmuje postać:

Gdzie:

z - współczynnik śmiertelności
g - współczynnik szybkości wzrostu

No to by było na tyle. Co prawda w moich notatkach nie znalazłem wszystkich potrzebnych współczynników, ale wątpię by wam coś to dało. Nie kryję się, że mnie te wzory mówią niewiele więcej niż wam, więc na ten moment zaprzestanę poszukiwań w księgach i studenckich zapiskach.

Aby jednak zakończyć jakoś jaśniej tę odpowiedź przytoczę, że doświadczalnie stwierdzono, iż w jeziorach na terenie Polski wielkość biomasy wynosi na ogół 120-180 kg/ha. I opierając się na tych badaniach obliczono, że bez większego ryzyka można odłowić z populacji 1/3 jej masy.
Jeśli chcecie wiedzieć więcej, trudno, pytajcie.
Powodzenia.

Kajko