Moje wyndki miołech wciepane prawie w takim miejscu, w kerym była metrowo szpara miyndzy szilfami i siod żech sie tak, żebych przez ta szpara widzoł moje frupy. Łotwarch flaszka z tyjem i wzion żech sie za konsumowanie zisty. Umm… tako zista to yno matka umiom piyc.

- Co jysz? - słysza za plecami.
- Wontroba - odpowiadam ze śmiechem Zigusiowi, załapując od razu, ło co mu łazi.
- To dej ugryźć!
- Eee, same kości!! - odpowiadam i już teraz oba smiejymy sie do ropuku.

Stary, ale dobry wic zawsze poprawioł nom humory, a Ziguś to ogólnie znany kawalarz i nigdy nikomu nie przepuścioł, jak mog kogoś na coś nabrać.
To łon z kamratami łońskigo roku w czasie pastyrki rozebrali Kotlorzowi fura, co to niom wongel wozioł, wykludziyli jom na dach jego wlasnyi chałupy i tam jom poskłodali na nowo. Mieli jeszcze tela czasu, że kilkunastu innym gospodorzom w chałpach powyciągali i pozamiyniali fortki i wrota na plac. Pastyrka w naszym pawowskim kościele to niy była zwykło pastyrka - to boło cołke przedstawiynie, choćby w tyjatrze, a do tego jeszcze półtora godzinne kozanie, jak mszo łodprawioł nasz farorz Bryjza. Pastyrka wtedy kończyła sie ło czeci nad ranym, abo i późni. Sprawa ty fury łoparła sie wtedy nawet ło milicyjo, ale że w sumie nic sie niy straciło, to sprawa rozeszła sie po gnatach. Milicjant jak spisywoł zeznania, to se nawet napluł do hefta w kerym pisoł.

- Chyba zaroz bydymy mieć piyrszego - pado Richat, kery dosiod sie do nos przed chwilom - pacz jak tyn twoj frop drap jedzie pod szilfy.
- Richat, to dowej nec, bydziesz mi go podbiyroł - serwołch sie na rowne nogi.
- Pomału! To jeszcze kwila zetwo, zanim łon jom łobroci w pysku to zdonżysz pośniodać - tlumaczy mi Ziguś - Co nogle to po dioble - kończy starym przysłowiem.
- Dobra, to ty filuj mi na tyn frup, a jo ida po nec, wola go już mieć pod rynkom - powiadom.
- Kaj go mosz? Wele koła? - pytom.
- Zobocz czi niy leży w szilfach wele moich kobyrów - pado Richat - Chybach go tam ciepnoł.

Jak żech dochodzioł do richatowych kobyrów, to już żech z daleka filował, kaj tyż to som jego frupy. Jedyn spokojnie tonkoł sie pora metrow łod brzega, ale drugego żech niy mog dojżeć. Cza bydzie go zawołać, bo chyba mu sie już jako szczuka powiesiyła na wyndce zwłaszcza, że jego kobyr coś tak niynaturalnie leży przekrziwiony szpicom do wody, a zawsze my je kładli na sztorc.

- Richat, Richattt!! - wołom - Podź sam gibko, chyba mosz coś na wyndce!!
- Noo, wiym!! Karacha - śmieje sie Richat.
- Niee, no poważnie godom, mosz frup pod wodom, a kobyr ci sie łobaloł.

Tera dopiyro Richat sie ruszol z miejsca i poleku idzie do swoich kobyrów, chyba dali myśli, że go chca nabrać. Dopiyro jak ujżoł tyn łobalony kobyr, to trocha sie gibnoł i jak chycioł kobyr to zarozki zacion, szyrokim ruchym za siebie.
Ludzie!! Co to sie zaczło dzioć!! Na drugi stronie zyjny w wodzie zrobioł sie istny młyn! Co tyn szczupok zaczon wyrobiać, take coś żech piyrszy roz w życiu widzioł. Przeca łon z richatowom wyndkom roboł co chcioł. Roz jechoł w prawo, za chwila w lewo, potym sie wyskoczoł nad woda i zaś nazot! Jeździoł tak chyba ze dziesiyńć minut, potym skapitulowoł i udało sie nom go wprowadzić do neca. Zaro my go tyż wyciongli i zmierzyli colsztokym. Mioł ponad 90 cyntów, a dokladnie to 92. W życiu żech takigo kabana niy widził; myśla, że Richat tyż niy, bo chyba cołkim mu godka łodjynło. Że take szczupoki wyndkorze chytajom, to sie yno słyszało łod kogoś, kto boł na Mazurach abo na Kaszubach, ale u nos na tych małych stowkach, to roz za łoński rok ftoś takigo łapnoł. Zaro tyż Richat zaczon szukać w swich klamorach taki fest ruby zyjny, dowionzoł do ni zicherka, założoł jom za dolno szczynka szczupokowi i wciep go do wody, a drugi koniec zyjny przodzi prziwionzoł do takego żelaznego prynta, kery wbioł do trownika na samym brzegu. W miyndzyczasie prziszoł ku nom Ziguś.

- Noo, gryfno bestyjo - dziwoł sie Ziguś - Pora razy już żech sam widział, jak łon wali po drobnicy, pora razy żech sie tyż sam na niego na jesiyń zasadzioł, ale mi niy wzion.
- Acha - pado Ziguś do mie - wyciong żech ci szczuka na twoi wyndce i wciep do neca, yno niy założołch jeszcze świyżego karacha, kobyr leży wele moplika.
- Mierzoł żeś jom? Wielgo? - pytom z ciekawości.
- Niy mierzołch, ale tak na łoko to bydzie mieć wele 55 cyntow.

Na łoko, to chop w lazarycie umar. Miara pokozała, że mioł równe 50 cyntow, ale za to boł fajnie wypasiony, zresztom tu wszystke były take rube, to chyba łod tych małych kaprow i inszych ryb, kere uciekajom ze tych stawow rybnych w Paniowkach.
Założołch na wyndka nowego karacha i wciep żech w te samie miejsce co przed tym, a drugo wyndka przeciep żech pora metrow bardzi w prawo, bliży takigo pnioka, kery wystowoł z wody na samym pojszczodku kanału. Richat tyż swoje kobyry już wciep i teroz stanyli my sie w pojszodku miynddzy naszymi kobyrami.

- A słyszeliście że tyn piyrszy most mo być zasypany? - spytoł sie nos Ziguś - A Klotnica mo płynonć pod tym mostym tukej?
- Ee, to som chyba jakeś bery - pado Richat - fto by zepsuł tako fajno woda?
- To idź sie zobocz na drugo strona drogi, za las, - ciagnie dalej Ziguś - tam już zaczli coś kopać, przywiyźli tam dwa bagry, kere w tydniu non stop równajom ziymia i kopiom taki szyroki rów, a łod Bielszowic, to gruba już kładzie glajzy i bydom tam wozić kamiyń z dołu. Cało ta strona łod lasu to mo być nowo hołda, a że jest tam mało placu, to zasypiom tyż stare koryto Klotnicy. Wiym to łod Jorgusia, kery robi w kolejowym na Bielszowicach. Łon to chyba nojlepi wiy. Godoł tyż, że muszom nadsypać ta droga, ba za niydugo tak upadnie, że może jom Klotnica całkym zaloć. Kedyś z mostu do wody to bylo ze 3 metry, a teroz widzisz wiela jest? Idź sie wejrzeć na most - tam nawet metra niy ma.

Co prawda, to prowda. Droga przy piyrszym moście fest upadła i już niy dużo brakuje, żeby sie przez nia woda z Klotnicy przelywała. Ale żeby zaroz zepsuć tako fajno woda - w to mi sie jakoś niy chciało wierzyć.
Kedyś nad tym konckym czysty wody to sie w lato zbiyrały całe rodziny. Przyjyżdzali na kołach, co by sie połopolać na łąkach wdłuż rzeczki. Przyjyżdzali starzi i młodzi, babki z dziadkami, oumy z oupami, baby z chopami, starziki, bajgle, a nawet mode matki z dzieckami w wózkach. Rozpościyrali deki i siedzieli se na słońcu łod rana do wieczora. Gwaru tu było, smiychu i larma co niymiara. Starsi siadali z nogami w rzeczce, a bajtle toplali sie w wodzie kole nich. Przijyżdzali tam ludzie z Kończyc, Bielszowic, Pawlowa, Makoszów, Paniówek, Chudowa, Przyszowic, a nawet i z dalsza. I tero to miało zniknąć? To mi sie wtedy w gowie niy mieściyło!

- Chopy! Mom branie! - odzywo sie Ziguś - Moj frup już chwila siedzi pod wodom.
- Dobra, jo już mom nec, mogesz zacinać - informuja go.

Nawet mocno zacinać niy musioł. Po krotkim holu podbiyrom mu szczuka. Mo coś pod 60 cyntow, ale jest trocha chudszo łod moigo, na woga to mogom być take same. Zyja, zicherka i już pływo zapiynto za dolno szczynka, wele Zigusiowych kobyrów.

- U mie tyż coś wisi - odzywo sie tym razym Richat - Podź tu z tym necym.
Tym razym to jednak Richat zrywo szczuka przy samym brzegu. To i dobrze, bo to jakoś sznorka ze szczewików była a niy Szczuka - widać niy boł zapiynty nawet za hoki, yno wisioł uczepiony za karacha i puścioł przi samym brzegu. Jak mioł 40 cyntów, to dużo. Karacha jednak zdonżoł pocharatać tak, że cza jom boło zmiynić na świyżo.

- Podź sam do mie - kiwie mi rynkom Ziguś.
- Co? - pytom, bo nie bardzo rozumiem o co mu chodzi.
- Niy godej mi scoch, yno sie rusz z tym necym!

Tym razem podbierom Zigusiowi gryfnego kabana, mo ponad 70 cyntów. Jak by same take brały, to by było piyknie.
Łoni chytajom, a u mie nic, frupy stojom w miejscu, nawet niy drgnom. No nic - cza bydzie zmiynić te karachy na bardzi wyzgerne.
W czasie jak jo zmiynioł te karachy, to Richat wyciong nastympno szczuka, tym razym miarowo, troszka wynkszo i rubszo łod moi. Wynik - Ziguś dwie, Richat dwie, a jo jedna. Cza sie bydzie wzionść za chytanie, bo jak my sie pryndzy umowiyli, to kończymy jak keryś z nos chyci trzy szczuki, chyba żeby godzina była jeszcze młodo. Bez wglyndu na ilość ryb kończymy jednak ło jedynosty przed połedniym. Potym to chytanie już niy mo żodnego synsu, bo na dworze robi sie hica i chycić Szczuka, to idzie yno bez cufal. Na razie na ciferblacie było dziepiyro przed dziewiontom i jeszcze ponad dwie godziny chytanio.
Wyndki miołech już zaciepniynte i teroz wzion żech sie za śniadanie, bo mi już w brzuchu burczało. Richat z Zigusiem tyż pozmieniali karachy na wyndkach i siedli sie koło mie.

- Szkoda bydzie ty wody - zaczon zaś Ziguś - tela ryby sie zmarnuje. A kaj my bydymy jeździć na szczuki? Chyba cza sie bydzie kupić motor i jeździć na Bezchlebie abo kaj dali.
- Jo wiym kaj - odzywo sie Richat - Yno cza bydzie ze dwa lata jeszcze poczekać, bo teraz tam som same take pod wymiar, ale za ciynke do branio. Muszom jeszcze trocha podrość.
- Kaj? - zastanowio sie Ziguś - Godsz ło tym zalonym losku za naszym kerchowym?
- Niy! Ty niy wysz kaj! - stwierdzo Richat - Ło ty wodzie to mało fto wiy, a jak wiy, to niy wiy, że tam som ryby. Niydaleko stond, jo jom przez cufal znoloz, jak żech boł na grzibach. Łazioł żech po lesie i zaszoł żech nad taki strumyczek. Boł żech ciekawy kaj łon płynie, bo przeca znom tyn las i wiym, że z ty strony nic z lasu niy wypływo.
Ida dali, a tam naroz taki wielgi stow, w srodku pousychane drzewa, a na skraju wysoke szilfy. Jak żech tak pomału szoł po takim płytszym miejscu toch widioł całe chmary małych rybek. Przodzi, to żech myśloł, że to som płotki abo karachy, ale były trocha za ciynke. Jak żech sie bliży przijrzoł, to widza, że to som mode szczupoki, wszystke majom po 10 do 15 cyntów. Jak som małe, to muszom być tyż wielge, bo przeca tysionce szczupoków naroz kaczki niy prziniesom, a godom wom, że w nikerych miejscach było tam czorno łod nich.
- To godej kaj to jest, to sie tam wybierymy, na te wiynksze - prubuja go namówić na zdradzenie miejsca.
- W samym środku lasu, jeszcze przed tom drogom na Halymba - tłumaczy Richat - kedyś wos tam zaprowadza, samymu ciynżko trefić.

Przez następno godzina godali my ło tym, co jest, a czego za chwila moge niy być. Spominali my tyż inne wody, na kerych chytali my ryby i raki, a kere już zostały zasypane kamyniym z gruby, abo inszymi śmieciami, tak choćby cołki teryn motokrosu pomiyndzy Bobrzym, a Biskupicami, a na kerym tera jest miejske wysypisko śmieci. Tam tyż kedyś były piykne stawy, a na górkach były organizowane wyścgi motorowe, na kere chodziyło pół Zobrzo.

Do jedynosty chyciyli my jeszcze dwa szczupoki. Richat i jo po jednym, łoba w taki samy miarze po 60 pora cyntów. Do dom wracali my w wyśmienitych humorach, chociarz martwiyła nos ta nowina ło tym nowym korycie Klotnicy. W tamtym roku byli my tam jeszcze przynajmni z dziesiyńć razy i za każdym razym wyciongali my po pora fajnych szczupoków.
Stow kery znoloz Richat w samym środku lasu, boł przez nastympne pora lot, naszym tajnym łowiskym szczupakowym. Wiela my z tamtond wytargali szczupaków, a jake liny i karachy, to yno Ponboczek wiy i ci kerzy tam chytali.

Rok poźni piyrszy most na Klotnicy przestoł istnieć, a cało woda została skierowano pod tyn drugi most, z czystom wodom. Jedne z nojlepszych w okolicy szczupakowych łowisk przestało istnieć. Zniszczone tyż zosto koryto rzeczki, jedno z łostanich miejsc, w kerym szło u nos chycić raka szlachetnego. Łoczko wodne, w lesie, bez kere przepływała ta rzeczka z powodu opadania terynu, powiynkszyło sie z dziesiynć razy do obszaru 9,3 hektara. Teroz nazywajom je Bocianim Gnazdym, choć żodyn bocian nigdy tam gnazda niy mioł. Zaloła ta woda poł lasu i okoliczne łąki. Wykopano wtedy rów odprowadzajoncy nadmiar wody prosto do Klotnicy z pominieńciym starego koryta rzeczki. Teren w koło zrobioł sie bagnisty i niedostępny dlo wszystkich, kerzi tu kiedyś lubiyli odpoczywać. Miejsce opustoszało i jeszcze yno fazany sie tam łostaly, ale jak dugo jeszcze, tego żodyn niy wiy.

Wolff

Dziękuję tym wszystkim, którym chciało się czytać to moje bazgrolenie. Jest to tylko cząstka wspomnień tego, czego już nie ma, a co jest dla mnie wartością samą w sobie czyli miejsc i ludzi, których się spotykało na swojej życiowej drodze. Jednych jak i drugich, niestety już nie ma. Dziękuję za pozytywne komentarze zwłaszcza, że starałem się napisać to w gwarze, której coraz to mniej słyszy się nie tylko na śląskich ulicach, ale również w śląskich domach. Nie jest łatwo pisać w gwarze, zwłaszcza że brak w pisowni polskiej, znaków fonetycznych, których używa się w potocznej mowie śląskiej. Wybaczcie więc wiele błędów, których nie umiałem się ustrzec.